Wzorce zaangażowania i figury argumentacyjne w globalnej figuracji praw człowieka
Związek aborcji z prawami człowieka nigdy nie był tak kontrowersyjny jak obecnie. Dyskusje dotyczące regulacji aborcji są najlepszym dowodem na to, jak różnie pojmuje się prawa człowieka w rozmaitych kontekstach. Wciąż wiemy jednak niewiele o tym, jakie są w praktyce źródła i mechanizmy powstawania tej różnorodności. W projekcie Abortion Figurations badamy procesy komunikacyjne, które wykorzystują prawa człowieka jako argument na rzecz zmiany prawa aborcyjnego. Porównujemy ze sobą debaty aborcyjne toczone w ostatnich dekadach w krajach reprezentujących trzy regionalne systemy praw człowieka: Mozambik i Senegal (Unia Afrykańska), Polska i Irlandia (Rada Europy) oraz Argentyna i Honduras (Organizacja Państw Amerykańskich). Debaty te dowodzą wieloznaczności praw człowieka: odwoływano się do nich z powodzeniem zarówno argumentując za liberalizacją prawa aborcyjnego, jak i za jego zaostrzeniem.
Aby wyjaśnić tę niejednoznaczność, sięgamy po pojęcia architektury argumentacyjnej i wzorców zaangażowania, które stworzyła Marta Bucholc w ramach swojej figuracyjnej socjologii prawa, inspirowanej teorią procesów społecznych Norberta Eliasa. Wykorzystując podejście oparte na metodach mieszanych, łączące socjologię jakościową, analizę prawniczą i językoznawstwo korpusowe, zaproponujemy wielowymiarowy model porównawczych, interdyscyplinarnych badań społeczno-prawnych nad prawami człowieka. Badamy strukturę, układ i osadzenie argumentów używanych w debatach aborcyjnych wraz z grupowymi perspektywami, emocjami i kręgami identyfikacji dyskutujących ze sobą aktorów, tak aby otrzymać obraz rozkładu zaangażowania w różne architektury argumentacyjne.
Tworząc meta-typologię architektur argumentacyjnych i wzorców zaangażowania w debatach aborcyjnych, badamy integracyjny, cywilizacyjny potencjał praw człowieka i identyfikujemy siły odśrodkowe w figuracji praw człowieka działające na poziomie lokalnym, regionalnym i globalnym. Na nowo przyglądamy się roli praw człowieka jako uniwersalnego zestawu ideologicznych narzędzi i zastanawiamy się, czy warto dokonać ich rehabilitacji.
